E.T. the Extra Terrestrial voor de Atari 2600 is toch wel hét meest beruchte spel bij alle videogameliefhebbers. Het is één van de veroorzakers van de videospelrecessie van Noord-Amerika in 1983 en volgens velen een buitengewoon slecht spel. Het spel bestaat deze maand 40 jaar en daarom een artikel gewijd aan dit spel én aan de video game crash.
De film E.T. the Extra-Terrestrial (vaak afgekort tot E.T.) is een Amerikaanse sciencefictionfilm uit 1982. De film werd geregisseerd en mede geproduceerd door Steven Spielberg. E.T. vertelt het verhaal over Elliott, een eenzame jongen die bevriend raakt met een buitenaards wezen, genaamd E.T., dat gestrand is op de Aarde. Elliott en zijn broer en zus helpen het buitenaardse wezen naar zijn moederplaneet terug te keren, terwijl ze het wezen proberen geheim te houden voor hun ouders en de Amerikaanse regering.
De film werd wereldwijd een enorm succes en Atari startte gesprekken met Steven Spielberg en Universal Pictures om een spel te maken gebaseerd op de film. Atari verwierf de rechten in juli 1982 en betaalde tussen de 20 en 25 miljoen dollar aan licentierechten.
Het spel E.T. is een avonturenspel voor de Atari 2600 waarin de speler het buitenaardse wezen E.T. bestuurt. Het doel van het spel is om drie onderdelen van een interplanetair telefoontoestel te zoeken. De onderdelen liggen verborgen op willekeurige plaatsen verspreid over zes verschillende locaties. Elke locatie bestaat uit een aantal schermen. E.T. heeft een beperkte energie en dient de onderdelen te vinden voor deze energiebalk leeg is. Elke actie vereist energie die afhankelijk is van wat men doet: wandelen, teleportatie, kruipen uit een put of zweven.
Op diverse plaatsen liggen Reese’s Pieces (vergelijkbaar met Smarties) om E.T. terug meer energie te geven. Wanneer E.T. negen Reese’s Pieces vindt, krijgt hij van Elliott een onderdeel van de telefoon. Zodra E.T. de drie onderdelen heeft, moet hij naar een speelveld gaan waar hij de telefoon kan gebruiken om daar naar zijn thuisplaneet te bellen.
Vervolgens heeft E.T. een beperkte tijd om naar die plek in het bos te gaan waar het ruimteschip hem initieel had achtergelaten. Eens gered, herstart het spel. De moeilijkheidsgraad wordt niet verhoogd, enkel de te zoeken onderdelen en Reese’s Pieces liggen op andere plaatsen. De behaalde score wordt meegenomen naar de volgende spelronde. Het spel wordt beëindigd wanneer E.T. geen energie meer heeft.
Locaties Bovenaan het scherm is een indicatie op welke locatie E.T. zich bevindt. De acties de E.T. kan uitvoeren, variëren naar aanleiding van deze locatie. Verder is er nog een wetenschapper die E.T. meeneemt naar zijn lab en een FBI-agent die de telefoononderdelen in beslag neemt.
Aan het begin van het spel kan de speler wel een moeilijkheidsgraad instellen die het aantal wetenschappers en agenten, en hun snelheid, bepaalt.
Atari had hoge verwachtingen. Ze verwachtten dat het spel enorme verkoopcijfers zou behalen en produceerde vijf miljoen cartridges. Uiteindelijk werden er 1,5 miljoen exemplaren verkocht. Hoewel dit voor Atari een recordverkoop was, waren de licentiekosten, de reclame- en ontwikkelingskosten veel te hoog om te kunnen betalen met de winsten van het spel.
In eerste instantie verkocht het spel erg goed tijdens de Kerst, maar er kwam al gauw veel kritiek op het spel. Het spel werd door veel klanten terug gebracht naar de winkel omdat het te moeilijk was en niet de sfeer van de film weergaf. Videogame tijdschriften keurden het spel af omdat het te eentonig en te moeilijk zou zijn. Dit zorgde ervoor dat miljoenen cartridges niet verkocht werden.
Crash Naast E.T. bracht Atari voor de kerstperiode 1982 ook een Pac Man versie uit voor de Atari 2600. Dit spel werd slecht ontvangen en Atari verkocht minder dan de helft van de geproduceerde cartridges.
Door de slechte verkopen van de spellen en de hoge kosten die Atari had, ging het bedrijf failliet. Er waren meer bedrijven die het moeilijk hadden en dit leidde tot het instorten van de markt; de videospelcrash. Deze videospelcrash was een recessie binnen de computerspel industrie die startte in 1983. De crash had verschillende oorzaken, maar de hoofdoorzaak was een overaanbod van spellen van te lage kwaliteit waardoor het vertrouwen van de consument verdween. Hier begint dan ook de legende van Atari’s E.T. spel.
Het spel E.T. kreeg enorm veel aandacht omdat mensen er hoge verwachtingen bij hadden. Zelfs Atari had hoog ingezet op goede verkopen van het spel. Door alle aandacht rond het spel tijdens het instorten van de computerspelindustrie, werd al gauw aangenomen dat het E.T. spel de schuldige moest zijn voor de videogamecrash. Mensen dachten dat de 3.5 miljoen overgebleven onverkochte spellen een teken was dat het spel wel erg slecht moest zijn. Toen ook nog het verhaal de ronde deed dat Atari die 3.5 miljoen spellen in de woestijn in een grote afvalput hadden gedumpt was de slechte reputatie rond het E.T. spel compleet. Vanaf toen werd het spel in een adem genoemd met ‘slechtste spel ooit’.
Reacties Een oud medewerker van Atari, Jerry Jessop, verteld in een interview dat de videogamecrash een hele andere oorzaak heeft. Hij verteld dat er 2 jaar voor E.T. al aanwijzingen waren dat de markt verzadigt was. Dit kwam doordat Atari haar spellen niet gerechtelijk beschermde. Dit houdt in dat iedereen een spelletje kon maken en daar de naam Atari op kon zetten. Hierdoor kwamen er duizenden spellen op de markt, dit waren niet alleen te veel spellen, vaak waren ze ook nog eens van slechte kwaliteit. Zonder E.T. was de markt dus ook wel ingestort. Door alle aandacht die het spel E.T. kreeg, werd dit spel als de zondebok aangewezen.
Vernieuwend Door alle kritiek vergeten mensen vaak hoe vernieuwend E.T. eigenlijk was. Samen met Raiders of the Lost Ark, was E.T. een van de eerste spellen gemaakt na aanleiding van een film. Ook was het was een van de eerste adventure, puzzel games. De meeste Atari 2600 spellen beperkten zich tot 1 speelscherm maar E.T. heeft meerdere speelvelden.
